هیسترکتومی اورژانس حوالی زایمان در شمال ایران

سابقه و هدف: هیسترکتومی اورژانس حوالی زایمان یک جراحی بزرگ است، که تقریبا همیشه در موارد خونریزی‌های شدید و تهدید کننده‌ حیات بعد از زایمانهای واژینال یا سزارین انجام می‌شود. با توجه به اهمیت عوارض و مرگ و میر مادران باردار در سیستم بهداشتی کشورمان در این مطالعه میزان، اندیکاسیون، عوامل خطر و عوارض بیماران تحت عمل هیسترکتومی اورژانس حوالی زایمان در بیمارستان‌های آموزشی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی بابل طی 10 سال مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روشها: این مطالعه مقطعی در طی 10 سال (90-1381) در بیمارستان های شهید یحیی نژاد و آیت الله روحانی بابل در بیمارانی که تحت جّراحی هیسترکتومی حوالی زایمان جهت حفظ بقای مادر قرارگرفته بودند، انجام شد. اطلاعات دموگرافیک بیماران، نوع زایمان، نوع هیسترکتومی، علّت و مدّت زمان هیسترکتومی، میزان دریافت خون و فرآورده های خونی، تعداد روزهای بستری، عوارض و مرگ و میر مادرانی و نوزاد متولّد شده از پرونده‌ها ثبت گردید و نتایج مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در 37595 زایمان در طی 10 سال 22مورد هیسترکتومی جهت حفظ جان مادر در حین یا بعد از زایمان انجام شد. (5/0 در هزار زایمان) که میزان آن در زایمانهای سزارین 7/0 در هر1000 زایمان و در زایمانهای واژینال 2/0 در هر1000 زایمان بود. شایع‌ترین علل هیسترکتومی حوالی زایمان به ترتیب شامل 8 مورد آتونی رحم (4/36%) و 6 مورد چسبندگی غیر طبیعی جفت (3/27%) بوده است و فاکتور خطر برای چسبندگی غیرطبیعی جفت، سابقه سزارین و کورتاژ بود. در تمام بیماران تزریق خون صورت گرفت و 11 بیمار (6/84%) پس از عمل درICU بستری شدند از این تعداد بیماران 5 نفر (5/38%) دچار تب پس از عمل شدند و در دو مورد (2/15%) آسیب مثانه و حالب ایجاد شد. 3 مورد (6/13%) مرگ مادر بعلّت شوک هموراژیک اتفاق افتاد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر شیوع هیسترکتومی اورژانس حوالی زایمان با روش سزارینی بیشتر از زایمان طبیعی بوده و سابقه سزارین قبلی و کورتاژ نیز از عوامل خطر چسبندگی غیرطبیعی جفت می باشند.